Jak zmieniało się znaczenie łacińskiego patiens w drodze do współczesnego znaczenia „pacjenta”?

Wyraz pacjent trafił do polszczyzny za pośrednictwem języka niemieckiego, choć jego najdalsze korzenie są łacińskie. Łacińskie słowo patiens oznaczało pierwotnie kogoś „wytrwałego, zdolnego coś znieść”. Z czasem znaczenie to rozwijało się w kierunku określeń „twardy, nieustępliwy, cierpliwy”, a w końcu także „ktoś doświadczający cierpienia” lub „chorujący”.

W XIX wieku funkcjonowało w polszczyźnie słowo pacjencja, używane jako elegancki odpowiednik „cierpliwości”. Mogło pojawiać się również jako wykrzyknik: Pacjencja!, czyli „Cierpliwości!”.

Co ciekawe, do XVI wieku określenie pacjent miało charakter tytułu i odnosiło się do osoby leczącej się u wykwalifikowanego lekarza — w przeciwieństwie do tych, którzy korzystali z pomocy znachorów. Dopiero z czasem słowo to zaczęto rozumieć szerzej jako „osobę chorą, potrzebującą opieki lekarskiej”. Aż do końca XIX wieku pacjentami nazywali swoje strony także adwokaci i radcy prawni.

Monika Kaczor