Szanowni Państwo, czy wyraz wyszczepić (jak w zdaniu: Rząd powinien kupić jak najwięcej szczepionek i wyszczepić maksymalną liczbę ludzi.) jest poprawny?

Pojawienie się koronawirusa wyzwoliło kreatywność językową wśród użytkowników polszczyzny. Wyszczepić jest neologizmem, który może budzić wątpliwości językowe, także natury estetycznej czy etycznej.
Czasownik wyszczepić nie występuje w opracowaniach słownikowych. Pojawił się w przestrzeni publicznej w związku opracowaniem szczepionki przeciw wirusowi i ogłoszeniem przez Narodowy Program Szczepień harmonogramu szczepień.
Wyszczepić należy do rodziny wyrazów: szczepić, szczepionka, szczepienie, zaszczepić. Zastanawiać może przedrostek wy-. „Słownik języka polskiego” pod red. Witolda Doroszewskiego podaje, że przedrostek wy- tworzy czasowniki pochodne z nadaniem określonych odcieni znaczeniowych: ruch od wewnątrz na zewnątrz, od dołu ku górze (np. wychodzić, wyrastać, osiąganie celu), wyczerpanie zakresu czynności (np. wybłagać, wybudować, wysuszyć), osiąganie stanu zaspokojenia, przesytu, znużenia (np. wybiegać się, wycierpieć się). Wobec tego wyszczepić oznacza podać szczepieniu wszystkich, objąć szczepieniem każdego. Oddaje znaczenia czasowników szczepić i zaszczepić.
W oficjalnych komunikatach rządowych pojawiło się również określenie doszczepić – na oznaczenie uzupełnienia szczepienia.

Monika Kaczor

Czy wyraz kuratorowanie jest poprawny?
Kuratorowanie (kuratorować)
Takiego wyrazu nie rejestruje słownik języka polskiego.
Nie został w pytaniu podany kontekst użycia tego wyrazu, stąd o jego znaczeniu mogę wnioskować z: a) budowy słowotwórczej lub b) użycia w przestrzeni komunikacyjnej na określenie konkretnego zajęcia – znaczenie wtedy nie jest powiązane ze strukturą wyrazu.
a) w tej interpretacji wyraz może odnosić się do podstawy:
- rzeczownika kurator i oznacza być kuratorem, spełniać obowiązki kuratora - opiekować się, troszczyć się.
Jest poprawnie utworzony, zgodnie z systemem, ale w uzusie (użyciu społecznym) odbierany jest jako ciągle jeszcze jako niefortunny lub używany tylko w języku potocznym. Podobnie jak w przykładzie: dyrektorowanie.
Chociaż jest używany w kontekstach bycie kuratorem czegoś: kuratorowanie wystawy, miasta itd.
Wydaje się, że wystarczy osadzone w tradycji sformułowanie: kurator wystawy (ten, który gromadzi i aranżuje działa sztuki` itd.).
Chociaż w ślad za rozszerzonym znaczeniem czasownika kuratorować przypisuje mu się szersze znaczenie niż bycie kuratorem. Np. kuratorowanie miasta to czynność związana z planowaniem miasta.
Czasami jednak dochodzi do dziwacznych połączeń, jak np. kuratorowanie gier wideo na oznaczenie działań osoby, która zajmuje się wystawą poświęconą współczesnym projektom i kulturze gier wideo czy kuratorowanie tańca, cokolwiek to znaczy…
Nie jestem zwolenniczką użycia neologizmu kuratorowanie, kuratorować w takich kontekstach.
b) od wyrażenia angielskiego content curation `dobór treści`
W przestrzeni współczesnej komunikacji używa się określenia kurator treści (właśnie od sformułowania angielskiego) na rodzaj zajęcia, jakim jest przeszukiwanie i dobór treści z dużych ilości danych, treści istotnych z punktu widzenia danego tematu czy grupy osób i prezentowanie ich w klarownej formie.
W szkołach amerykańskich funkcjonuje jako termin: kuratorowanie treści, danych. W takim znaczeniu funkcjonuje jako termin i trudno zastąpić go wyrazem rodzimym.
Niepoprawne jest jednak, jeśli rozszerzy się jego znaczenie na wszelkiego typu dobory, np. kolekcjonowanie i kuratorowanie konfliktów itp.
Utworzony neologizm jest w tym przypadku zupełnie nieuzasadniony.

Marzanna Uździcka