Miesięczne archiwum: Luty 2025
Stygnąca ręka, ciepła ręka
W procesie spadkowym spotkałam się ze sformułowaniem: testament został spisany ciepłą ręką. Jak rozumieć zwrot spisać coś ciepłą ręką?
Frazeologizm, który jest zawarty w pytaniu, oznacza ‘dać coś komuś przed śmiercią, jeszcze za życia; dać coś komuś bezpośrednio, pomijając spisanie testamentu’. Synonimem do wspomnianego zwrotu jest dać coś komuś stygnącą ręką.
Skojarzenia związane ze słowem ciepły (serdeczność, życzliwość itp.) w połączeniu ciepłą ręką mogą sugerować, że ‚dajemy coś komuś z życzliwością, z dobrocią serca lub dać coś komuś własnoręcznie’, ale jest to mylne rozumienie.
Warto zaznaczyć, że ten frazeologizm jest rzadko używany, co może wynikać z tabu językowego, jakim jest objęty temat śmierci, zwłaszcza w kontekście spadku. Stąd zwrot spisać coś ciepłą ręką może być niewłaściwe odbierany.
Monika Kaczor
Jesteśmy otwarci
Jak ocenić pod względem językowym informację na drzwiach kawiarni Jesteśmy otwarci?
Stosunkowo najczęściej na drzwiach lokalu gastronomicznego, lokalu handlowego można spotkać się z informacją zawierającą treść, np.: Otwarte, Kawiarnia otwarta. Dalej możemy przeczytać o godzinach, w których lokal jest czynny, a więc otwarty.
Sformułowanie Jesteśmy otwarci ma formę męskoosobową i odnosi się do ludzi. Powstaje pytanie, czy można się utożsamiać ze sklepem, z prowadzoną przez siebie działalnością? Często osoby mające własną działalność są tak związane z pracą i z własną firmą, że uznają ją za cześć swojego życia, a może nawet za część siebie. Takie podejście podoba się klientom i jest dobrym sygnałem marketingowym.
Jesteśmy otwarci przywołuje na myśl „osobowe”, pozytywne znaczenie przymiotnika otwarty: ‘szczery, pełen dobrej woli, skłonny do dyskusji.
Można mieć otwarty lokal, potocznie można – mieć otwarte i można – bardzo wieloznacznie – być otwarci.
Monika Kaczor
Spaść z ambony
Szanowni Państwo,
jedna z bohaterek „Jędzy” Elizy Orzeszkowej wypowiada słowa – „Jutro pierwsza nasza zapowiedź wyjdzie. Ach, jak to śmieszne będzie z ambony spadać”. Co oznacza zwrot spaść z ambony?
W języku polskim można wskazać połączenia z czasownikiem spadać. Można spadać z piedestału (‘przestać być osobą godną szacunku’), spaść ze stołka (‘stracić wysokie stanowisko’), spaść z pieca na łeb (‘gwałtownie zlecieć z czegoś albo nagle stracić na wartości’), spaść z obłoków na ziemię (‘zderzyć się boleśnie z rzeczywistością’).
Wymienione w pytaniu sformułowanie spaść z ambony oznacza ‘zostać wymienionym w zapowiedzi przedmałżeńskiej, odczytywanej z kościelnej ambony’, czyli publicznie i oficjalnie zostać przedstawionym jako czyjś narzeczony lub czyjaś narzeczona”. Można więc z ambony spadać razem z kimś, np. W niedzielę z ambony spadnie nasz sąsiad z panną Anną.
Monika Kaczor